ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਨੇ 26 ਨਵੰਬਰ 2007 ਨੂੰ ਐਲਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮਹਾਸਭਾ ਦੇ 68ਵਾਂ ਸੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਹਰ ਸਾਲ 20 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਦਿਵਸ ਦੇ ਰੂਪ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ 'ਚ 20 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਭੇਦਭਾਵ ਦੇ, ਸਮਾਨ ਰੂਪ ਨਾਲ, ਨਿਆਂ ਮਿਲ ਸਕੇ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਇਸ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਡਿਜੀਟਲ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨਾ ਹੈ।

ਇਹ ਹੈ ਉਦੇਸ਼

ਇਸ ਦਿਵਸ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਹੈ ਹਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਭੇਦਭਾਵ ਦੇ ਸਮਾਨ ਰੂਪ ਨਾਲ ਨਿਆਂ ਦਿਵਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਦੇਣਾ। "ਵਿਸ਼ਵ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਦਿਵਸ " ਦੇ ਇਸ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਵਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਜਦੂਰ ਦਫਤਰ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਸਮੇਂ ਰਹਿੰਦੇ ਗੰਭੀਰ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ, ਅਸੁਰੱਖਿਆ, ਗਰੀਬੀ, ਬਾਈਕਾਟ ਅਤੇ ਸਮਾਜ 'ਚ ਅਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ’ਚ ਅੱਗੇ ਏਕੀਕਰਨ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ 'ਚ ਕਾਫੀ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਗੰਭੀਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਹੈ ਇਤਿਹਾਸ

ਵਿਸ਼ਵ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਦਿਵਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 26 ਨਵੰਬਰ 2007 ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਨੇ ਇਹ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮਹਾਸਭਾ ਦੇ 63ਵੇਂ ਸੈਸ਼ਨ ’ਚ 20 ਫਰਵਰੀ ਦਾ ਦਿਨ "ਵਰਲਡ ਸੋਸ਼ਲ ਜਸਟੀਸ ਡੇਅ" ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਦਿਵਸ ਨੂੰ 2009 'ਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਭੂਮਿਕਾ

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਜਦੂਰ ਸੰਗਠਨ ਨੇ 10 ਜੂਨ 2008 ਨੂੰ ਨਿਰਪੱਖ ਨਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ’ਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਜਦੂਰ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਐਲਾਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਐਲਾਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਮੁੱਲਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਪੁਸ਼ਟੀਕਰਣ ਹੈ। ਇਹ ਤਿੰਨ ਪੱਖੀ ਸਲਾਹ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਆਯਾਮ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਆਯੋਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਨਾਲ 182 ਮੈਂਬਰ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦੇ ਸੰਦਰਭ 'ਚ ਪ੍ਰਗਤੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ’ਚ ਮਦਦ ਕਰਨ 'ਚ ਸਾਡੇ ਤਿੰਨ ਪੱਖੀ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਤੇ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਐਲਾਨ 'ਚ ਇਖ ਅਹਿਮ ਰਾਜਨੀਤੀਕ ਪਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਅਤੇ ਨਿਰਪੱਖ ਨਤੀਜੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ’ਚ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਇਕ ਮਜਬੂਤ ਸਮਾਜਿਕ ਪਹਿਲੂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ’ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਸਹਿਮਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਭਿਅਕ ਕਾਰਜਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਨਿਰਪੱਖ ਵਿਸ਼ਵੀਕਰਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਘੇਰੇ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਪੱਥਰ ਤੇ ਫੈਸਲੇ ਕਾਰਜ ਏਜੰਡੇ ਦੇ ਕੰਮ 'ਚ ਵਿਕਾਸ 'ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਲਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਵਿਹਾਰਕ ਸੰਦ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਜਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਆਮਦਨੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ 'ਚ ਸਥਾਈ ਉੱਦਮਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਿਆਂ ਇਕ ਲਾਭਕਾਰੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਇਹ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਉਪਲੱਬਧੀ ਅਤੇ ਦੇ ਲਈ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਦੇ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਦਲੇ 'ਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਦੀ ਘਾਟ 'ਚ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

2021 ਦਾ ਉਦੇਸ਼: ਡਿਜੀਟਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਚ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਇਕ ਮੌਕਾ ਹੈ

ਡਿਜੀਟਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਬਦਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਇਕ ਸਾਲ ’ਚ ਬ੍ਰਾਂਡਬੈਂਡ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ, ਕਲਾਉਂਡ ਕੰਪੀਯੂਟਿੰਗ ਅਤੇ ਟੇਡਾ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਿਸਨੇ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਲਈ ਖੇਤਰਾਂ 'ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। 2020 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਕੋਵਿਡ 19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੇ ਦੁਰ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਪਾਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਡਿਜੀਟਲ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦੇ ਵਾਧੇ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਅ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸੰਕਟ ਨੇ ਵਿਕਸਿਤ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਵਿਕਸਿਤ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਵਧ ਰਹੇ ਡਿਜੀਟਲ ਵੰਡ ਨੂੰ ਵੀ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਪਲੱਬਧਤਾ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮੌਜੂਦਾ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਡੁੰਘਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਕੁਝ ਤੱਥ

1. 2000 ਤੋਂ 2007 ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ 0.9 ਫੀਸਦ ਦੀ ਤੁਲਨਾ 'ਚ 2008 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ’ਚ ਵਾਧਾ ਸਿਰਫ 0.1 ਫੀਸਦ ਸਲਾਨਾ ਹੈ
2. ਸਾਰੇ ਕਾਮਕਾਰਾਂ 'ਚ 60 ਫੀਸਦ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ
3. 45 ਫੀਸਦ ਤੋਂ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਆਮਦਨ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਮਜਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਸਮੇਂ, ਸਥਾਈ ਆਧਾਰ ਤੇ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਕਿ ਆਮਦਨ ’ਚ ਵੀ ਕਮੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
4. 2019 ਤੱਕ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ 'ਚ 201 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ 2012 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਲੋਕ ਕੰਮ ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਸੀ।
5. 2030 ਤੱਕ 600 ਮਿਲੀਅਨ ਨਵੇਂ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਬਣਾਏ ਰੱਖਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।

ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਹਵਾਲੇ

1. ਫ੍ਰੇਡਰਿਕ ਡਗਲਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵਾਂਝਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉੱਥੇ ਗਰੀਬੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਅਗਿਆਨਤਾ ਦਾ ਦੌਰ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਰਗ ਨੂੰ ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਕਰਨ, ਲੁੱਟਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੀਵਾਂ ਦਿਖਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਇਕ ਸੰਗਠਿਤ ਸਾਜਿਸ਼ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਨਾ ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸੰਪਤੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
2. ਐਲੀ ਵੇਸਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਲਈ ਅਸਮਰਥ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਕਦੇ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਸਮੇਂ ਹੋਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ 'ਚ ਵੀ ਅਸਫਲ ਹੋ ਜਾਈਏ।
3. ਮਾਰਟਿਨ ਲੂਥਰ ਕਿੰਗ ਜੂਨੀਅਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਧਰ ਦੀ ਵੀ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਹਰ ਥਾਂ ਦੇ ਨਿਆਂ ਲਈ ਖਤਰਾ ਹੈ।
4. ਵਿਲੀਅਮ ਗੱਦੀਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਆਂ? ਤਹਾਨੂੰ ਅਗਲੀ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਨਿਆਂ ਮਿਲੇ ਇਸ ਇਕ 'ਚ ਤੁਸੀਂ ਕਾਨੂੰਨ ਹੋ
5. ਪੋਪ ਜਾਨ ਪੋਲ II ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਹਿੰਸਾ ਉਸਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।
6. ਹੇਲੇਨ ਕੇਲਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਕਲਿਆਣ ਦੇ ਲਈ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਭਰੇ ਰਹਿਣਗੇ ਉੱਦੋਂ ਤੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਕਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।